Ziek of gezond: Wij maken de maatschappij

Mensen wijzen vaak met een beschuldigende vinger naar bedrijven als Unilever, Coca Cola en Mc Donalds. Ze zien hen als de oorzaak van overgewicht en de daaruit voortvloeiende chronische ziekten. Maar ik ben ervan overtuigd dat je niks opschiet met dit kip-en-eiverhaal. Steeds meer wordt me duidelijk: ‘Ziek of gezond: Wij maken de maatschappij’ en ook ‘Wij maken de maatschappij ziek of gezond’.

‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf’ Spreekwoorden lijken altijd een beetje stoffig. Dus hebben we vaak de neiging om ze niet te serieus te nemen omdat ze niet meer van deze tijd zouden zijn. Maar vaak – en dat blijkt ook met dit spreekwoord – is het een oude wijsheid waar we wel degelijk ons voordeel mee kunnen doen.

Zure uitjes

Onlangs wilde ik een gerecht maken waar ik zure uitjes voor nodig had. Omdat ik ze haast nooit eet, had ik ze niet in huis. En ook in de supermarkt moest ik naarstig op zoek naar de zuurwaren, want ik koop zelden iets van die afdeling. Ik dacht dat het me wel in het oog zou springen, want ik kon me herinneren – ik heb ooit 20 jaar een supermarkt gehad – dat er heel wat merken bestonden, met allemaal verschillende producten. Haast een oneindige muur met piepkleine uitjes, wat grotere, zilveruitjes, Amsterdamse uitjes, met kruiden opgelegd, augurkjes, zure bommen, gekartelde schijfjes, zuur, zoetzuur, plakjes,… Na lang zoeken, vond ik een rek van hooguit een vierkante meter ‘zuurwaren’. Het bleken hoofdzakelijk ‘zoetzuurwaren’.

Oordeel

Ongeveer een halfuur stond ik met mijn leesbril op het puntje van mijn neus om alle piepkleine lettertjes van de ingrediëntenlijsten te ontcijferen. Ik kwam tot een verrassende ontdekking: Er stond welgeteld 1 soort zure uitjes. Al de rest was zoetzuur (en dus met suiker in). ‘Hoe is het mogelijk’, riep ik uit naar mijn man, ‘dat is toch niet normaal? Dat ik zo lang moet zoeken en dan nog maar 1 soort zure uitjes vind! Vroeger had je de keuze uit een hele muur!’ Dat komt natuurlijk omdat mensen alleen nog maar zoetzuur willen.’ En in mijn achterhoofd had ik ook een oordeel over de voedingsindustrie die blijkbaar hoofdzakelijk nog zoetzure producten maakte. Ik nam het ene potje zure uitjes mee, en bereidde het gerecht.

Schuld

Lekker makkelijk van mij om bij de afdeling zuurwaren naar anderen te wijzen, die vast ‘alleen nog maar zoetzuur willen’. Feit is dat ik zelf helemaal geen zuurwaren meer had gekocht de laatste jaren. Dus was ik dan zelf ook niet mede-verantwoordelijk voor het krimpen van het assortiment? De industrie volgt de vraag van de maatschappij.

De Intertoys ging failliet en steeds meer winkelcentra staan leeg want we kopen online. Er wordt bijna alleen nog maar reclame gemaakt voor elektrische fietsen. De afgelopen 5 jaar is het aantal fastfood’restaurants’ met 17% gestegen. Er gaat geen dag voorbij of ik kom een PicNic wagentje tegen in onze wijk (waar op loopafstand 2 supermarkten gehuisvest zijn)… De industrie volgt de vraag van de maatschappij.

Als wij minder fastfood gaan eten, krimpt die markt. Als wij meer pindakaas eten waar geen suiker aan toegevoegd is, groeit die markt. Kijk maar eens naar het assortiment pindakazen zonder suiker. Dat is bijna een hele muur van verschillende merken, met en zonder stukjes,… Tien jaar geleden had ik nooit gehoord van pindakaas zonder suiker. Sterker nog, ik wist toen niet eens dat er überhaupt suiker zat in pindakaas. De industrie volgt de vraag van de maatschappij.

Ziek of gezond

Wil ik moeite blijven doen om mijn steeds ouder wordende lijf in conditie te houden, of kies ik voor het gemak? Wil ik keihard werken om een keer per jaar een prachtige reis te maken, of kies ik voor wat minder salaris en regelmatig ontspannende wandelingen in de Hollandse natuur? Kook ik samen met mijn kinderen een verse maaltijd, of kies ik voor de snelle pakjes en zakjes omdat ze vlug naar hun sport moeten?

Toen ik hoorde dat ik diabetes type 2 had, ben ik zelf aan de slag gegaan met mijn eet- en leefgewoonten. Want ik wilde geen medicijnen slikken. Of in ieder geval het zo lang mogelijk uitstellen. Wat ik zeker weet is dat er per jaar ten minste 365 metformine pillen minder worden gemaakt. De industrie volgt de vraag van de maatschappij. De maatschappij, dat zijn wij.