Hoe voorkom je een jetlag

Verre reizen maken, wie droomt er niet van? Maar soms kan je last krijgen van het tijdsverschil tussen je thuisland en je bestemming. Daarom ging mijn radiopraatje van afgelopen zaterdag over: Hoe voorkom je een jetlag?

Wat

Een jetlag is een tijdelijke slaap-waakstoornis, meestal na lange vluchten wanneer je verschillende tijdzones hebt doorkruist. Als je van west naar oost vliegt, heb je er meer last van dan omgekeerd. Want dan ‘verlies’ je tijd, met name ‘slaaptijd’.

Als je van noord naar zuid vliegt, of omgekeerd, heb je er meestal geen last van want het heeft niet met de lengte van je vlucht te maken, maar met verschillende tijdzones die je doorkruist. Bijvoorbeeld: als je van Nederland naar Angola vliegt (bijna 7000 km) blijf je in dezelfde tijdzone en heb je geen last van een jetlag.

Symptomen

Sommige mensen hebben er meer last van dan anderen. Algemene symptomen zijn:

vermoeidheid – slapeloosheid – eetlust op vreemde tijden – geen eetlust als het ‘etenstijd’ is – prikkelbaarheid – maagklachten/spijsverteringsproblemen – hoofdpijn – concentratieproblemen – uitdroging

Ontstaan

Het lichaam leeft volgens een bepaald ritme (biologische klok) en kan niet INEENS aanpassen aan een ander ritme. De ogen nemen een ander ritme van licht/donker waar, en sturen die prikkels naar de hersenen, die allerlei mechanismen in gang willen zetten, maar het lichaam is daar dan nog niet klaar voor.

Wat kan je er tegen doen?

• Biologische klok aanpassen aan lokale tijd: het duurt meestal een dag/tijdzone verschil eer je biologische klok is aangepast. Schemering en duisternis vertragen je klok, licht en zon versnellen je klok. Om je biologische klok te vertragen: draag een zonnebril. Om je biologische klok te versnellen: ga wandelen in de zon.

• Drink geen alcohol of cafeïne een dag voor, tijdens en een dag na de vlucht:  verstoort je slaap (dus ook geen energiedrankjes)
• Drink veel water: tegen uitdroging en misselijkheid
• Eet geen zware maaltijden voor en tijdens de vlucht (zo wordt het bioritme niet extra belast door zware verteringsprocessen)
• Oordopjes, slaapmasker
• Plan je reis niet te strak: als je zondagmiddag thuiskomt van een reis uit een andere tijdzone, zorg er dan voor dat je niet meteen op maandag moet werken.